Złote rady sztuki fugowania

Fugowanie to jeden z kluczowych punktu montażu płytek ceglanych.

Dlaczego?
Fuga jest obok płytek najbardziej widocznym elementem ceglanej ściany. Jej odpowiednio dobrany kolor oraz kształt determinuje odbiór całości. Przyłożenie się do tego etapu montażu – staranność wykonania, na pewno zaprocentuje.

Fuga spełnia kilka funkcji, m.in.:

• ma wpływ na właściwości użytkowe ceglanej ściany,
• zabezpiecza przed wilgocią i przedostawaniem się wody pod płytki,
• sprawia, że w przestrzeniach między płytkami nie gromadzi się kurz czy brud, zwiększa przyczepność płytek do podłoża,
• odpowiada za kwestię wizualną.

JAKI KOLOR FUGI WYBRAĆ?

Jednym z najczęstszych pytań, które pojawia się przy wyborze cegły jest – „Jaki kolor fugi będzie do niej pasował?” To kwestia indywidualnych wyborów, chociaż obserwujemy trzy główne kierunki działań:

• Pierwszy to tradycyjny rysunek, gdzie wybierana jest klasyka: Stara Cegła w kolorze naturalnym (=czerwonym, ceglanym) + fuga w kolorze szarym (czasem zwanym stalowym, jasno grafitowym).
  
• Drugi to działanie kontrastowe i wybór fugi o przeciwstawnej barwie do koloru płytek. Ceglana ściana zaczyna wówczas mocno żyć, a linie spoin są wyraźnie zarysowane. Przykładem jest cegła w kolorze bieli skalnej + fuga antracytowa.
  
• Trzeci to ujednolicenie obrazu, gdzie kolor fugi zbliżony jest do koloru cegły. Wówczas ściana jest w jednym odcieniu i zazwyczaj stanowi tło dla bardziej kontrastowych elementów otoczenia.
  
• Ostatnio pojawiła się jeszcze dodatkowa opcja i jest to dobranie koloru fugi nie tylko w odniesieniu do samej ceglanej ściany, ale do ogólnego klimatu wnętrza, który chce się uzyskać. Przykładowo zastosowanie czarnej zaprawy przy naturalnym kolorze Starej Cegły plus ciemne dodatki sprawiają, że remontowane wnętrze nabiera mocnego charakteru.

Wiemy, że wybór koloru fugi może okazać się wyzwaniem, dlatego zachęcamy do poszukania inspiracji w swoim otoczeniu, bądź w internecie. W zależności od tego, czy interesują Cię elewacje budynków czy też wnętrza – zastanów się czy może widziałeś już gdzieś na żywo „swój ideał”. To naprawdę ważna i pomocna lekcja.

Przykład 1 – Klasyka

Przykład 2 – Kontrast

Przykład 3 – Ujednolicenie

Przykład 4 – Klimat

FUGUJ „METODĄ PÓŁSUCHĄ”

Zalecamy stosowanie fug o półstałej konsystencji, tzw. metoda półsucha. Nie jest zalecanie szlamowanie.

Ale o co chodzi?
Już tłumaczymy. Fugować możesz na kilka sposobów i znowu – w zależności od tego, jaki efekt chcesz uzyskać, taką metodę możesz wybrać. Zakładając, że zależy Ci na pokazaniu czystego lica cegły – zalecamy metodę „półsuchą”. Jeżeli jednak chciałbyś uzyskać efekt „ściany pokrytej tynkiem”, możesz wybrać szlamowanie.

• W opcji półsuchej przygotowujesz fugę właśnie o półsuchej konsystencji. Czyli do zaprawy dodajesz taką ilość wody, aby fuga zachowywała się jak „mokra ziemia”. Nie była za luźna i przez to mocno brudząca cegły, ale i nie za sucha, osypująca się. Półstała konsystencja pozwala na idealne wpasowanie fugi pomiędzy przestrzenie między płytkami. W tej metodzie obligatoryjnie odradzane jest rozcieranie fugi po całej powierzchni płytek, jak to miejsce przy płytkach glazurowanych.

• Szlamowanie, jak sama nazwa wskazuje wykorzystuje fugę o luźnej, szlamowej konsystencji. Często pokrywa się nią całą powierzchnię płytek, wraz z przestrzeniami pomiędzy nimi, a następnie wyciera jej nadmiar. Ale uwaga – ta wersja sprawdza się tylko przy płytkach gładkich i szkliwionych. W innym przypadku, gdy lico jest chropowate i nieregularne, jak np. przy Starej Cegle MILKE – płytek nie doczyścisz. Chyba, że jak wspominaliśmy – zależy Ci na efekcie „brudnej, otynkowanej cegły”.

PISTOLET CZY KIELNIA

Na rynku możesz spotkać pistolety i rękawy do fugowania. My zalecamy jednak tradycyjną metodę – czyli nakładanie zaprawy za pomocą kielni.

Co różni te metody?
Przede wszystkim konsystencja wykorzystywanej zaprawy. Nam zależy na uzyskaniu zaprawy półsuchej, którą ręcznie wprowadzimy między przestrzenie pomiędzy płytkami. Wyciśnięcie jej z pistoletu może być problematyczne. Dodatkowo pistolety zakończone są różnego kształtu dyszami, co determinuje kształt fugi. Nie zawsze powstały efekt jest satysfakcjonujący, więc finalnie i tak często poprawia się ją ręcznie.

Kielnia

To prosty, tani sprzęt i bardzo pomocny. Dzięki kielni fuga będzie równomierna i zachowa gładką powierzchnię. W sklepach budowlanych znajdziesz kilka jej szerokości. Dla płytek typu Stara Cegła spokojnie wybierzesz odpowiednią. Przy cieńszych spoinach, wykorzystywanych na przykład przy płytce Long możemy podpowiedzieć, że niektórzy montażyści podpiłowują kielnie, aby zmieścić się nią pomiędzy cegłami.

JAK FUGOWAĆ?

Przygotuj zaprawę, zgodnie z wymogami jej producenta. Zalecamy wersję z trasem, gruboziarnistą, charakteryzującą się naturalnym wyglądem.

Dla typu Stara i Nowa Cegła najbardziej standardową spoiną jest ta o grubości 10 mm, dla Longa 6mm. Istnieje jednak wiele innych typów cegły, do których może pasować fuga większa czy mniejsza. Ważne jednak, aby na całej ceglanej ścianie trzymać się jednej, zadanej grubości.

Zasadą fugowania jest, że najpierw wypełnia się przestrzenie poziome między płytkami, a na końcu pionowe. Rozpoczyna się także od uzupełniania najgłębszych szczelin. Fugę wpasuj metodą „świeże na świeże” i mocno ją zagęść poprzez dociskanie.

Czystość płytek ceglanych ma wpływ na przyczepność fugi, dlatego pamiętaj, aby przed montażem płytki odpylić, odkurzyć, oczyścić.

TECHNIKI FUGOWANIA

To, jaki możesz zastosować kształt fugi, zdeterminowane jest często przez samo miejsce montażu.
Na zewnątrz zalecamy fugę pełną, która jest zlicowana (wyrównana) z cegłą. Wewnątrz pomieszczeń możesz natomiast wykonać fugę niepełną – wklęsłą czy półokrągłą. Istnieją również fugi cofnięte czy pod kątem (spójrz na grafikę poniżej).

Wybór techniki fugowania również wpływa na rysunek całości ceglanej ściany:

• Fuga pełna, wyrównana z cegłą powoduje, że całość jest bardziej płaska i jednolita. Ma to swoje znaczenie, zwłaszcza na elewacjach zewnętrzych, ponieważ chroni ścianę przed wodą.
• Fuga wklęsła pozostawia górną i dolną krawędź zrównaną z cegłą, natomiast swój środek ma lekko zagłębiony. Jest ona najpopularniejsza.
• Fuga półokrągła, wypukła, wystaje poza linie cegieł, „wylewa się” pomiędzy płytkami.

Gdy już wybierzesz swoją technikę fugowania pamiętaj, że powierzchnię spoiny możesz dodatkowo wyrównać (używając przykładowo swojej kielni), bądź uszorstnić. Dobrze sprawdza się w tym celu suchy pędzel, którym oczyścisz fugę z luźnej, niezwiązanej zaprawy. Gdy pędzel będzie też twardy, fugę będziesz mógł ponadto lekko uformować.

WAŻNE W KWESTII FUGOWANIA!

• Przystępując do fugowania odczekaj 72h od zamontowania – przyklejenia płytek na ścianę.
  
• Proces fugowania może przebiegać wyłącznie w zakresie temperatur nie niższej niż +5°C i nie wyższej niż +25°C.
  
• Podczas procesu fugowania w pomieszczeniach unikaj przeciągów oraz przegrzania powierzchni urządzeniami grzewczymi. Może to doprowadzić do przyspieszonego i nadmiernego odparowania wody zarobowej z fugi i osłabienie adhezji.
  
• Podczas procesu fugowania płytek zamontowanych na zewnątrz budynku, zabezpiecz w dniu prac oraz przez kolejne 72h powierzchnię przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. W szczególności unikaj intensywnego nasłonecznienia, przegrzania powierzchni oraz intensywnego wiatru, co może doprowadzić do przyspieszonego i nadmiernego odparowania wody zarobowej z fugi, osłabienie adhezji, a także może powodować odbarwienia fugi. Unikaj opadów atmosferycznych mogących przyczynić się powstawania odbarwień, zacieków lub wysoleń fugi. Unikaj także przemarznięcia powierzchni i fugi w ciągu pierwszych 72h. Spowodować może to również osłabienie adhezji.

*Adhezja: jest siłą z jaką płytka łączy się do kleju lub klej do podłoża.

**Tras: jest puzzolaną, jednym z dodatków mineralnych, które są stosowane w klejach cementowych i zaprawach fugowych, celem poprawienia ich właściwości, np. ograniczenia powstawania wysoleń.

Więcej na temat – w Poradniku Montażu płytek ceglanych.